Sardynia

Dowiedz się więcej o celu swojej podróży

Sardynia (Włochy)

Poza czasem i historią

Druga pod względem wielkości wyspa Morza Śródziemnego (24 090 km2) – Sardynia zachwyci Was bajkowym morzem, którego kolor w niektórych w miejscach jest szmaragdowo - zielony, a w innych lazurowo – niebieski, osobliwymi skałami z granitu, dającymi cień lasami dębów korkowych i pinii, nieco wstrzemięźliwym, ale jednocześnie szczerym usposobieniem Sardyńczyków, specjałami regionalnej kuchni, romantycznymi zatokami z pięknymi plażami; dzikimi tarpanami na płaskowyżu Giara, rzymskimi wykopaliskamiwąwozów, a także wyczuwalnym na każdym kroku duchem tradycji, który chyba już nigdy nie opuści tego pięknego miejsca.  
Poza wspomnianymi urokami Sardynia to także cała masa atrakcji typowo turystycznych jak np. porty jachtowe, tereny do nurkowania i uprawiania sportów wodnych (w tym głównie surfingu), położone między białymi wydmami wiecznie zielone pola golfowe, ekskluzywne butiki oraz kluby i bary dla pięknych i bogatych, które czynią najmniejszy kontynent świata – Sardynię niezapomnianym rajem urlopowym.


Zachwyćcie się pięknem przyrody oraz sielankowymi osadami górskimi podczas pieszych wędrówek w górach Supramonte. Odkryjcie archipelag wysp Magdalena, gdzie pod bezchmurnym, błękitnym niebem będziecie mogli oddać się jeździe na rowerze, podziwiając przy tym uroki otaczającej przyrody. Już dziś przyjedźcie na Sardynię, aby delektować się samotnymi spacerami po długim na kilka kilometrów brzegu morza, zwiedzać tutejsze groty i rozkoszować się smakiem czerwonego wina Terre Brune, owczego sera oraz swojskiego chleba. Nieopisanym przeżyciem będzie dla Was podziwianie krajobrazu wydmowego wybrzeża Costa Verde, którego widok zapiera dech w piersiach oraz kąpiele na malowniczych plażach  wybrzeży Costa Smeralda, Costa Rei, Costa Paradiso i Costa del Sud.


Na Sardynii każdy znajdzie coś dla siebie, a bogactwo atrakcji czyni poznawanie skarbów tej skalistej wyspy niezapomnianą przygodą. Każdy region urzeka na swój własny sposób, co czyni Sardynię jednym z najpiękniejszych miejsc urlopowych w całej Europie.


Położony 180 km na zachód od kontynentalnej części Italli, autonomiczny region Sardynii podlega politycznemu zwierzchnictwu Włoch. Na północy wyspy, w odległości 11 km, leży Korsyka, którą od Sardynii oddziela jedynie Cieśnina Świętego Bonifacego. Udając się 210 km na południe dotrzecie do Tunezji, a najbliżej położonym punktem na zachodzie wyspy są Baleary.


W głębi wyspy dominuje krajobraz górzysty, który tworzą góry masywu Gennargentu z najwyższymi szczytami: La Marmora (1834 m n.p.m.) i Bruna Spina (1829 m n.p.m.) oraz wznosząca się na północy góra Monte Limbara (1359 m n.p.m.).


Sardynia to rezerwat przyrody, w którym znajdziecie tysiące chronionych, rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Za największy walor wyspy uznaje się długie na 1 800 km wybrzeże, gdzie wręcz roi się od lagun, drobnoziarnistych plaż i skalistych zatok. Sardynia oczaruje Was mnóstwem okolicznych wysepek, które są idealnym miejscem, aby w otoczeniu wspaniałej przyrody odpocząć fizycznie i psychicznie. Tą cudowną wyspę, której stolicą jest Cagliari, zamieszkuje ok. 1,65 miliona Sardyńczyków.


Osobom chcącym na własną rękę odkrywać piękno i atrakcje Sardynii poleca się skorzystanie z oferty wypożyczenia samochodu. Ponadto niektórzy organizatorzy w swojej ofercie mają także wycieczki objazdowe z przewodnikiem oraz wycieczki tematyczne (np. wędrowne i kulinarne).


NAJWAŻNIEJSZE MIEJSCA I ATRAKCJE NA SARDYNII

COSTA PARADISO
Na północnym zachodzie wyspy, ok. 35 km od Santa Teresa Gallusa i Castelsardo oraz 70 km od Lobia leży Costa Paradiso. W Costa Paradiso wprost roi się od czerwonych skał granitowych otaczających dwie małe plaże położone nad krystalicznie czystym morzem. Poza tym znajdziecie tu restauracje, sklepy i bary.
Czas dojazdu na lotnisko w Olbii to ok. 85 min. Można także skorzystać z alternatywnego lotniska w Alghero.


BADESI
Kierując się na północ od Costa Paradiso przy Zatoce Asinara traficie do Badesi. W pobliżu miejscowości na długość ok. 8 km rozciąga się piękna plaża piaszczysta.
Z Badesi na lotnisko w Olbii dojedziecie w ok. 90 min. (alternatywą jest lotnisko w Alghero).


ISOLA ROSSA
Mała osada rybacka z portem w północno zachodniej części Sardynii. W Isola Rossa urzeknie Was krajobraz klifowy, w którym dominują wysokie czerwone skały profirowe. Planując kąpiele morskie zabierzcie ze sobą buty do pływania.
Lotnisko Olba leży 90 minut jazdy od miasta (alternatywą jest lotnisko w Alghero).


SANTA TERESA DI GALLURA
54 km od Olbii leży najbardziej wysunięte na północ miasto całej wyspy Santa Teresa di Gallusa. Przyjezdni mogą skorzystać tu z bogatej oferty hotelowej, a także miło spędzić czas w tutejszych barach, restauracjach kawiarenkach. Największą atrakcją są tutejsze plaże ze znaną plażą Baia La Colba na czele, które otaczają pinie oraz makie. Warto wybrać się także do okolicznych miasteczek: położonego na zachód od Santa Teresa di Gallusa leżą klimatycznego miasta Chuchesu oraz leżacego na wschodzie Porto Pozzo.
Transfer na lotnisko w Olbii trwa ok. 1 h.


PALAU
Małe portowe miasteczko na północnym czubku Sardyni. Z Palau dzięki kursującym promom dotrzecie na wyspy Magdalenę oraz Capresę, gdzie zachwycą Was przepiękne plaże.
Trzeba liczyć się z dobrą godziną jazdy na lotnisko w Olbii.


CANNIGIONE
Ta dawna wioska rybacka położona nad Zatoką Arzachena wabi turystów piękną promenadą, a także licznymi sklepami, restauracjami oraz portem jachtowym. Inne atrakcje tego miejsca to bogata oferta sportów wodnych, korty do tenisa, pola golfowe, tereny do jazdy konnej oraz ryby głębinowe, które przy odrobinie szczęścia zobaczycie nurkując w morzu. Dookoła Cannigione rozciągają się bajkowe plaże piaszczyste.
Droga na lotnisko w Olbii trwa ok. 1 h.


ARZACHENA
Czerwone skały, zapach mirtu i jodły, olbrzymi grobowiec Tomba dei Giganti Coddu Vecchiu, wieża Nurag, miasto umarłych Li Muri delikatny i drobny piasek granitowy na plażach i samotne zatoki położone między zębatymi klifami i luksusowymi hotelami - tym czaruje malowniczo położona na wzgórzu idylla Arzachena. Stąd tylko kawałek na plaże wybrzeża Costa Smeralda (do Porto Cervo ok. 25 - 30 km). Obowiązkowym punktem na mapie turystycznej Arzacheny i okolic są także: grobowiec Li Lolghioraz nurgijska świątynia Tempietto Malchittu.
Droga na lotnisko w Olbia trwa od 45 do 60 min.


BAIA SARDINIA
Otoczone przez skały granitowe zatoki z drobnoziarnistymi plażami i bogata oferta sportów wodnych, zapełnione, restauracji, kawiarni i barów centrum; w lecie liczne koncerty aż do późnej nocy – to cała Baia Sardynia.
Do Olbi ok. 30 km (ok. 40- 50 minut jazdy).


PORTO CERVO
Położone na najpiękniejszym odcinku Costa Smeralda (Szmaragdowego wybrzeża) w cieniu romantycznych zatok i wspaniałych plaż Porto Cervo to ulubione miejsce turystyczne międzynarodowych elit w tym m.in. księcia Aga Chana IV. Porto Cervo jako centrum turystyczne rozwinęło się w latach 60., a obecnie przyjeżdżający tu turyści natrafią na duży port jachtowy, luksusowe hotele i wille, ekskluzywne restauracje i kluby nocne, designerskie butiki, przepiękne rojące się od kawiarenek i barów place oraz na 18 dołkowe pole golfowe Pevero (oddalone o 8 km od miasta). Porto Cerco to turystyczne serce całego Szmaragdowego Wybrzeża.
Na lotnisko w Olbii dojedziecie stąd w ok. 45-50 min.


CALA DI VOLPE
W tej zatoce znajdziecie 4 prawdopodobnie najpiękniejsze plaże całego wybrzeża Costa Smeralda. Piękne plaże: Liscia Ruja (Long Beach) i Spiaggia leżące nad krystalicznie czystym i szmaragdowo zielonym morzem wabią każdego lata masę turystów, w tym głównie arystokratów, celebrytów. Lisia Zatoka natomiast to piękno dostępne dla każdego  i to bez względu na zasobność portfela. Dostaniecie się na nią podążając porośniętymi makią ścieżkami.
Na lotnisko w Olbii dotrzecie stąd w ok. 30-40 min. 


PORTO ROTONDO
Znana, ekskluzywna miejscowość wypoczynkowa położona na południe od wybrzeża Costa Smeralda. Na miejscu zachwycą Was piękny port jachtowy, klimatyczne restauracje, gustowne butiki i przepełnione kawiarenkami ulice. Do tutejszych atrakcji należą także: niezliczone place (najbardziej znanym jest plac Pizza San Marco), kościoły jak np. San Lorenzo oraz imponujący amfiteatr. Turystów do Porto Rotundo przyciągają poza tym cudowne zatoki i plaże (np. kilkukilometrowa plaża zatoki di Marinella), które rozciągają się wzdłuż miasta.
Transport na lotnisko trwa ok. 30 min.


GOLFO ARANCI
U stóp latarni Capo Figari, na półwyspie z widokiem na zatokę Olbia oraz wyspę Tavalora leży Golfo Aranci. Urok tego miejsca tworzy promenada, gdzie roi się od różnych restauracji, sklepów, lodziarni i kawiarenek. W Golfo Aranci warto udać się również do licznych dyskotek i barów, aby poznać nocne życie tego wspaniałego miasta. Walory tego miejsca to port turystyczny w Baja Caddinas oraz urzekające plaże i zatoki otaczające miasto, które idealnie nadają się na rodzinne kąpiele i plażowanie.
Transport na lotnisko to ok. 25-30 min.


GOLFO DI MARINELLA
Udając się na południe od Porto Rondu traficie do położonego w cudownej zatoce miasta Golfo di Marinella, które oczaruje Was pięknem białych plaż oraz zielonych wzgórz. Golfo di Marinella to małe, spokojne i przede wszystkim romantyczne miasteczko, gdzie bez problemu zrobicie zakupy i zorganizujecie sobie czas wolny np. korzystając z oferty uprawiania sportów wodnych. Nie zawiedzie Was również tutejsza baza hotelowa oraz port, gdzie będziecie mogli wspólnie z Waszymi pociechami  bezpiecznie uprawiać sporty wodne. Przebywając w Golfo di Marinella koniecznie wybierzcie się do magicznej zatoki Baia de Bahas.
Dojazd na lotnisko zajmie Wam stąd ok. 30 min. 


CAPO CERASO
Ten objęty przez morze półwysep oddziela południową część zatoki Golfo di Olbia od kontynentalnej części Włoch. Delikatnie opadające, piękne plaże w malowniczych zatokach sprawią, że poczujecie się tu jak w raju. Dobrym rozwiązaniem podczas pobytu w Capso Ceraso jest wypożyczenie samochodu, ponieważ najbliższe sklepy znajdują się w promieniu kilku kilometrów (sklepiki w oddalonym o 5 km Murta Maria i centrum handlowe przy plaży w Olbii). W zatoce Porto Istana znajdziecie ponadto pizzerie oraz klimatyczne bary.
Na lotnisko w Olbii dojedziecie w ok. 25-30 min. 


PITTULONGU
W krajobraz tego małego, położonego pomiędzy Olbią i zatoką Aranci miasteczka całkowicie wpisały się: kurorty, hotele i restauracje rybne, położone przy plaży bary i sklepy z żywnością. W Pittulongu  2-3 kilometrową linię wybrzeża zdominowały piękne, na niektórych odcinkach lekko skaliste plaże, które idealnie nadają się na spokojny wypoczynek dla całej rodziny.
Transport na lotnisko trwa ok. 20 min. 


CALA GINEPRO / OROSEI
75 km na południe od Olbii w wyjątkowo malowniczej okolicy, której niepowtarzalny urok tworzą rosnące tu lasy piniowe oraz urzekające zatoki i piękne plaże znajdziecie miejscowość wypoczynkową Cala Ginepro/Orosi. W położonej 3 km od morza 6 tysięcznej gminie Orosei nad rzeką Cedrino zadowoli Was bogata oferta noclegowa, w skład której wchodzą liczne hotele i apartamenty, jak i place campingowe.
Urok Cedrino to przede wszystkim zasługa tutejszej starówki, gdzie roi się od średniowiecznych i barokowych kościołów (znajduje się tu w sumie 13 świątyń), ogrodów, starych kamieniczek oraz pięknych placów i uliczek. U podnóża wznoszącej się na wysokość 806 m n.p.m. góry Tuttavista rozciąga się dolina, gdzie na pewno spotkacie różne gatunki ptaków. Natomiast długie wybrzeże Golfo di Orosei oczaruje Was pięknymi plażami i zatokami.
Transport na lotnisko w Olbii trwa ok 85 min.


VILLAPUTZU
Na południowym wschodzie wyspy, 69 km n północ od Cagliari, leży licząca 5 tysięcy mieszkańców wieś Villaputzu. Gotycko - kataloński kościół parafialny S. Georgio, makie śródziemnomorskie, szczelinowate skały murów, przepełnione hotelami osiedla wypoczynkowe, małe zatoki i piękne plaże na wybrzeżu, gdzie rzeka Flumendosa uchodzi do Morza Śródziemnego - to tylko, niektóre atrakcje tworzące niesamowity klimat Villaputzu. Warto wybrać się także do tutejszego portu, gdzie cumują zarówno zwykłe żaglówki jak i ekskluzywne jachty oraz do zamku Quirra.
Chcąc dojechać na lotnisko w Olbiii trzeba liczyć się z ok. 90 minutową podróżą. 


ARBATAX
Brama do najbardziej dziewiczego regionu Sardynii, Oliastry, który słynie z czerwonych skał porfirowych otaczających piękne plaże Arbatax. Niepowtarzalne, malownicze położenie miasta na półwyspie zaraz przy wschodnim wybrzeża czyni je prawdziwą ozdobą całego regionu. W promieniu 5 km od Arbatax znajdziecie inną godną polecenia miejscowość turystyczną Tortoli.
Arbatax może poszczycić się doskonałą infrastrukturą w skład, której wchodzą: małe lotnisko, kolej wąskotorowa oraz port, gdzie cumują promy i łodzie przypływające tu z Olbii oraz kontynentalnej części Italii.
Do Olbii dojedziecie stąd w ok. 90 min.


COSTA REI
W otoczeniu górskiego krajobrazu oraz bujnych lasów piniowych leży Costa Rei, symfonia bieli i błękitu. Ta delikatna i długa na kilka kilometrów plaża rozciąga się na odcinku od Cala Sinizias i Sant’ Elmo na południu, przez górę Monte Nei, aż po Capo Ferrato, będąc tylko gdzieniegdzie poprzerywana przez grupy skalne.
Amatorów sportów wodnych zadowoli bogata oferta sportów wodnych, a ucztą zmysłów  i podniebienia będzie wizyta w tutejszych restauracjach, kawiarenkach i barach. Przyjedźcie tu już dziś i na własne oczy przekonajcie się o tym, że niebieski odcień morza w zależności od pory dnia zmienia swój odcień, od szaro niebieskiego o poranku do turkusowo niebieskiego po południu. Krajobraz Costa Rei to także rezerwaty i laguny, gdzie będziecie mogli podziwiać rzadkie gatunki ptaków. Najlepiej wybrać się tu wiosną oraz jesienią, gdy wszystko dookoła kwitnie, a piękne plaże nie są jeszcze przepełnione turystami.  


VILLASIMIUS
Na południowo - wschodnim krańcu wyspy leży liczące 3200 mieszkańców Villasimius, które z biegiem czasu przekształciło się z wioski rybackiej w popularną miejscowość turystyczną. Niewątpliwym powodem tak dużego zainteresowania przyjezdnych tym miejscem jest wspaniały krajobraz oraz cudowna plaża Spiaggia di Porto Giunco. Malownicze położenie w zatoce Carbonara oczaruje Was rozległymi wydmami oraz pięknymi plażami, które rozciągają się w samym centrum skalistych zatok.
Głównym punktem miasta jest plac, gdzie w licznych ulicznych kafejkach i barach spotykają się wszyscy mieszkańcy bez znaczenia na wiek. Oczekiwania turystów spełniają także tutejsze restauracje rybne, dobrze zaopatrzone sklepy oraz liczne uroczystości i imprezy, które są organizowane podczas sezonu. Masę nurków w okolicę wybrzeża Villasimius ściągają wraki statków, które spoczywają gdzieś na dnie morza. Warto wybrać się również na północ od miasta  do bajkowej zatoki Cala di Sinzias, a udając się na południowy - zachód traficie do innej idylli – wybrzeża zatoki Cagliari. Do samego Cagliari musicie pokonać 50 km. Pozostałościami kultury nurgijskiej oraz wybudowany w skale Grób Boginek z neolitu ściąga do okolicznego Spiaggia del Riso fanów historii z całego świata.
Transport na lotnisko w Cagliari trwa ok. 90 min.


CAGLIARI
Stolica Sardynii (ok. 160 000 mieszkańców) leży na południu wyspy, przy brzegu zatoki o tak samo brzmiącej nazwie. Główne atrakcje Cagliari to XIII-wieczna katedra, bazylika Nostra Signora di Bonaria, kompleks fortyfikacyjny z wieżami Torre dell’ Elefante (wieża słońska) oraz Torre di San Pancrazio, taras widokowy Bastione San Remy, pałace San Michele, Palazzo di Città i vice królewski Palazzo Viceregio. 
Urok Cagliari to także: gwar handlowy w dzielnicy portowej, trattorie i wykwintne restauracje na ulicy Via Sardegna, szał zakupów na promenadzie portowej oraz pogoń za tanią okazją na ulicy Manu. Prawdziwym klejnotem Cagliari jest jednak położona w odległości 5 km od centrum plaża Il Poetto, która uchodzi za jedną z najdłuższych i najpiękniejszych plaż Morza Śródziemnego.


ST. MARGHERITA DI PULA
Zaledwie godzina jazdy samochodem w kierunku południowo - zachodnim od Cagliari (ok. 40 km) dzieli Was od magicznego miasta Pula, gdzie turystów urzekają m.in. stare kamieniczki patrycjuszy, kręte uliczki, a także liczne place, gdzie nocą często odbywają się uliczne tańce oraz koncerty. Gęsto zaludniony region wybrzeża między Capo Teulada i popularną miejscowością wypoczynkową Santa Margherita di Pula (nazywaną też jako Costa del Sud) to nieporównywalne z niczym piękno i masa atrakcji, które sprawią, że nie będziecie chcieli stąd odjeżdżać. Liczne sklepiki, restauracje, miejskie place, pizzerie, kawiarenki i bary, do których łatwo dotrzecie nawet piechotą pozwolą Wam na chwilę relaksu oraz nawiązanie nowych znajomości. Koniecznie udajcie się na oddalone o kilka kilometrów plaże zatoki Nora (w mieście Nora uwagę przykuwają wykopaliska z czasów rzymskich oraz amfiteatr) oraz do Chia, gdzie dech w piersiach zapiera widok porośniętych jałowcami wydm. Magia tego miejsca to ponadto zasługa nieprzeciętnej fauny i flory. W okolicach Puli będziecie mogli delektować się widokiem: delfinów i flamingów kąpiących się w turkusowo - niebieskiej wodzie jeziora,  bujnych gajów oliwnych, lasów eukaliptusowych oraz żyznych dolin rzecznych. Potwierdzeniem słów o bogactwie natury są poza tym grota skalna Is Zuddas w Bosco di Pantaleo, a także wznoszące się na północ od Puli góry Acrosa, gdzie w rezerwacie WWF można się jeszcze natknąć na rzadki gatunek wolno żyjących jeleni sardyńskich.


ALGHERO
Miasto leży na północnym wybrzeżu. Grube, masywne mury otaczają starówkę, na którą prowadzą wąskie uliczki ozdobione pomnikami architektury z okresu średniowiecza, które powstały głównie za czasów panowania króla Aragona. Ślady rządów tego katalońskiego władcy można znaleźć po dziś dzień m.in. w dialekcie, którym posługuje się część 40-tysięcznego miasta oraz na tabliczkach z nazwami ulic, które oprócz włoskich noszą także katalońskie nazwy. Do atrakcji tego portowego miasta należą niewątpliwie: ciągnące się wzdłuż jego granic plaże z najczystszą wodą całego Morza Śródziemnego, grota Nettuno oraz pozostałości prawie 3-tysiącletniej osady nuragijskiej Palmavera. Obowiązkowym punktem każdej wycieczki do Alghero jest odwiedzenie niepowtarzalnego, naturalnego portu Portus Nympharum (Portu Nimf). Uroki okolicy poznacie z kolei wybierając się na przejażdżkę ulicą wzdłuż wybrzeża aż do Bosa lub przełęczą górską do Villanowa Monteleone. Warto również na własne oczy zobaczyć monumentalne, strome skały w Capo Caccia w okolicy Capo Galera i Punto Giglio, nekoroplię w Anghelu Ruju i Santu Pedru oraz najbardziej znaną winnicę Sardyni, Sella & Mosca.


NUORO
Centralnym punktem północno - wschodniej części Sardynii jest Nuoro, stolica prowincji o tak samo brzmiącej nazwie i zarazem brama do gór Barbagia. Nuoro to kulturalne i duchowe centrum wyspy, które za swoją ojczyznę obrali sobie literaci, poecie i artyści oraz rzemieślnicy (sztuka rzemiosła ma tu bardzo długą tradycję). Neoklasyczna katedra Santa Maria della Neve, czy też statua Chrystusa Odkupiciela  na górze Monte Ortobene - to tylko niektóre ze świadectw bogactwa kulturowego miasta, które uważa się za wizytówkę Sardynii. Oprócz osobliwości architektury Nauro zachwyci Was wciąż żywą tradycją, którą pielęgnuje się tu po przez kultywowanie obyczajów oraz organizowanie festynów i procesji. Urok tego magicznego miejsca to owiane tajemnicą, mistyczne groty i podziemne korytarze w górach Oliena. Już dziś przyjedźcie do Nuoro, aby podziwiać piękne krajobrazy i wykopaliska archeologiczne, a także by wybrać się na piesze lub konne wycieczki wzdłuż starych szlaków pasterskich, gdzie na każdym kroku można spotkać rzadkie gatunki ptaków.  8-kilometrowy wąwóz Gola Su Gorruppu w górach Supramontes, Osada Bandytów Orgsolo zamieszkała przez malarzy i intelektualistów, wypady przez góry Gennargentu do Villaggio di Tiscali oraz do ruin nuragijskiej osady Sa Sedda e Carros.
Nuoro to dziewicza piękność, w której można się zakochać.
  

Lotniska w Cagliari:

Szczegółowe informacje

Stolica: Rzym
Ludność: 58 126 212
Waluta: 1 Euro=100 centów (EUR, €)
Kod iso: IT
Powierzchnia: 301 340 km²
Powierzchnia lądu: 294 140 km²
Powierzchnia wody: 7 200 km²

Mapa

map

Linie lotnicze wykonujące loty na Sardynię

  • fr
  • x3
  • sk
  • u2
  • 2w
  • ab
  • lh
  • 3l
  • os
  • ve
  • az
  • ap
  • e8
  • en
  • ig
  • sn

Zaplanuj całą podróż z CPO

Dzięki Centrum Podróży Online znajdziesz doskonałe dopasowanie ofert rezerwacji biletów lotniczych, hoteli i wynajmu samochodów

Interesują Cię najtańsze loty do do?

Bilety lotnicze do do Włoch

Planujesz podróż? Sprawdź najpopularniejsze oferty

POPULARNE POŁĄCZENIA LOTNICZE